Input Privacy First bij Kamerdebat over OV-chipkaart

Vorige week vond in de Tweede Kamer een belangrijk debat over de OV-chipkaart plaats. Hoewel in de Tweede Kamer inmiddels stemmen opgaan om de OV-chipkaart helemaal af te schaffen, lijkt het Privacy First in de eerste plaats verstandig om de huidige OV-chipkaart privacyvriendelijker te maken. In dat kader gaven wij aan alle leden van de vaste commissie voor Infrastructuur en Milieu de volgende aandachtspunten mee:

1. De ‘anonieme’ OV-chipkaart is niet anoniem, want bevat een uniek identificatienummer in de RFID-chip waarmee reizigers achteraf kunnen worden geïdentificeerd en getraceerd middels koppeling van transactiegegevens. In de optiek van Privacy First vormt dit een schending van twee mensenrechten, namelijk de vrijheid van beweging in combinatie met het recht op privacy, oftewel het klassieke recht om in eigen land vrij en anoniem te kunnen reizen. Graag verneemt Privacy First van uw Kamer en de verantwoordelijke bewindspersoon welke stappen reeds zijn ondernomen ter invoering van een anonieme OV-chipkaart die daadwerkelijk anoniem is, bijvoorbeeld door ontwikkeling van nieuwe chiptechnologie en moderne vormen van encryptie zonder uniek identificatienummer (privacy by design).

2. Zolang er geen (echte) anonieme OV-chipkaarten en anonieme kortingskaarten bestaan, dienen papieren kaartjes (zonder chip) beschikbaar te blijven voor reizigers die anoniem willen kunnen reizen. Tevens dient alsnog een ‘roze’ anonieme kortingskaart voor kinderen en ouderen te worden ingevoerd.

3. Verplicht in- en uitchecken voor reizigers met een studenten OV-chipkaart, een trajectkaart of jaarabonnement dient geen enkel noodzakelijk doel en dient dan ook te worden afgeschaft.

4. De geplande ‘sluiting van de poortjes’ op NS-stations vormt een onnodige beperking van de bewegingsvrijheid en kan bij calamiteiten tot gevaarlijke situaties leiden. Ook in individuele gevallen creëert dit onveiligheid, bijvoorbeeld bij kinderen, ouderen, zieke of hulpbehoevende mensen die door familie of vrienden naar het perron begeleid dienen te worden. Privacy First dringt er dan ook met klem op aan om de poortjes te allen tijde open te houden of deze poortjes af te schaffen en te vervangen door anonieme in- en uitcheckpaaltjes.

5. De huidige bewaartermijnen van OV-chipkaartgegevens dienen tot een absoluut noodzakelijk minimum te worden teruggebracht. Tevens dient aan reizigers de optie te worden geboden om hun reisgeschiedenis op ieder gewenst moment te kunnen wissen.

6. De OV-chipkaart jaagt reizigers massaal op hoge kosten, hetzij bij de aanschaf ervan, hetzij als men vergeet uit te checken, hetzij indien de kaart of een uitcheckpaaltje defect is, hetzij als men ‘anoniem’ wenst te kunnen reizen met een papieren chipkaartje. Graag verneemt Privacy First van uw Kamer en de verantwoordelijke bewindspersoon welke maatregelen genomen zullen worden om het reizen met een OV-chipkaart (danwel een nieuw in te voeren alternatief) voordeliger te maken met behoud en bevordering van ieders recht op privacy.