Digitale soevereiniteit is een politieke keuze

Afhankelijkheid bedreigt onze autonomie

Steeds vaker zijn publieke én private diensten (deels) afhankelijk van een handvol buitenlandse techbedrijven, zoals Microsoft, Google, Amazon en Meta. Deze afhankelijkheid, in combinatie met de veel bekritiseerde handelswijzen van deze bedrijven, ondermijnt de bescherming van onze persoonlijke autonomie en vrijheid.

Nederlandse data onder buitenlandse wetten

Naast de ongezonde relatie met Big Tech is ook de afhankelijkheid van andere staten en meer specifiek de Verenigde Staten problematisch. En dat terwijl de privacybescherming en -cultuur in de VS sterk afwijkt van wat wij in Nederland en Europa als standaard hebben.

De ernst van de situatie wordt onderstreept door meerdere alarmerende rapporten. TNO stelde in 2022 vast dat meer dan 90% (!) van onze digitale data via servers in de VS loopt.[1] Daarmee vallen die data ook onder Amerikaanse wetgeving, zoals de CLOUD Act. Dit is wetgeving die Amerikaanse autoriteiten (onder voorwaarden) toegang geeft tot alle gegevens die verwerkt worden door Amerikaanse bedrijven. Dit geldt zelfs in het geval waarin de data fysiek in Nederland blijven.[2]

Digitale soevereiniteit vraagt om politieke regie

Digitale soevereiniteit gaat over de zeggenschap over digitale infrastructuur, software en data. Het is een voorwaarde om als samenleving zelf te kunnen bepalen welke technologie we inzetten, onder welke voorwaarden, en ten dienste van wie.

Niet alle verantwoordelijkheid in de digitale samenleving kan bij het individu neergelegd worden, zo laat onderzoek van het Rathenau Instituut zien.[3] De politiek heeft hier een duidelijke rol. Dit bevestigt ook de Adviesraad Internationale Vraagstukken in haar ongevraagde advies met daarin de waarschuwing voor “dominante staten en technologiebedrijven [die] de spelregels bepalen”. Het prominente adviescollege roept in haar advies regering en parlement op tot politieke regie.[4]

Politiek, neem verantwoordelijkheid

De verregaande digitalisering vraagt om politieke keuzes. Willen we een samenleving waarin burgers de regie houden over hun leven? Of leggen we onze toekomst in handen van ondoorzichtige bedrijven en buitenlandse wetgeving?

Oproep Privacy First

Privacy First roept politieke partijen op om kleur te bekennen: neem digitale soevereiniteit en privacy op in het verkiezingsprogramma. Niet als bijzaak, maar als fundamenten van een vrije, democratische rechtsstaat.

[1] https://www.tno.nl/nl/newsroom/insights/2022/06/versterking-digitale-soevereiniteit/

[2] https://www.ncsc.nl/actueel/weblog/weblog/2022/de-werking-van-de-cloud-act-bij-dataopslag-in-europa

[3] https://www.rathenau.nl/nl/digitalisering/publieke-waarden-en-digitalisering

[4] https://www.adviesraadinternationalevraagstukken.nl/documenten/publicaties/2025/06/17/ai-technologie-macht-waarden