Het Knoppenmonster: elektronische detentie

Door onze gastcolumnist. 

Wie kent niet de serie White Collar, die onlangs werd uitgezonden op RTL 5. Een jonge gedetineerde, die is voorzien van een elektronische enkelband, wordt vrijgelaten in de maatschappij, waarbij de enkelband er voor zorgt dat deze jongeman binnen een beperkt gebied op ieder moment van de dag kan worden gecheckt door de FBI.

In Nederland is in de eerste helft van 2010 een dergelijke proef gestopt omdat elektronische detentie nog niet was vastgelegd in de wet. De gedetineerde mocht dagelijks een korte tijd zijn huis verlaten op vastgestelde tijden en onder bepaalde voorwaarden. Inmiddels is bekend dat het huidige kabinet in ieder geval elektronische detentie niet zal invoeren.

De ontwikkelingen binnen onze huidige maatschappij doen denken aan bovenstaande situatie.

Onschuldige, naïeve burgers worden zo langzamerhand 24 uur per dag gevolgd, of zo u wilt bewaakt. Allerlei concepten zijn in gang gezet door het Zakenleven en de Overheid om de bewegingsvrijheid van de burgers zoveel mogelijk te registreren, “voor het geval dat”.

Burgers worden consequent behandeld als zijnde verdachte objecten, die binnen een onveilige samenleving moeten worden gevolgd en geregistreerd. Dit gaat lijnrecht in tegen de burgerrechten die de Overheid decennialang heeft beheerd en bewaakt.

Burgers worden via satellieten middels verbindingscommunicatie 24 uur per dag gevolgd: via mobieltjes, de digitale politie, chips in plastic kaarten, vervoer via auto (denk bijvoorbeeld aan kentekenregistratie), het openbaar vervoer en ga zo maar door.

Via internet wordt uw surfgedrag vastgelegd en zodanig opgeslagen dat dit altijd is na te zoeken, maar ook nieuwe televisieaanbieders, zoals bijvoorbeeld Ziggo bieden de mogelijkheid tot inzage wanneer u, en ook hoe lang u naar bepaalde televisieprogramma’s kijkt.

Het is bijzonder vreemd dat gedetineerden blijkbaar meer rechten hebben dan de gewone burger. Immers het project “elektronische detentie” werd medio 2010 stopgezet omdat het in de wet nog niet compleet was vastgelegd.

Het bouwen van een digitale maatschappij en het registreren van alle handelingen en veranderingen daarentegen worden doorgevoerd zonder dat de wet hierin voorziet en zonder dat de burger in bescherming wordt genomen.

Daar waar e.e.a. wel wettelijk is/zal worden goedgekeurd is het nog maar de vraag of de Overheid het belang van het individu nog steeds hoger aanslaat dan het belang van de Overheid en het Zakenleven.

De maatschappij vraagt om een versnelde aanpak en een computer is bijna niet meer weg te denken uit deze complexe samenleving. De vraag is echter wel of het doel de middelen heiligt. Is het doel van een digitale maatschappij om de communicatie en zakelijke transacties te vergemakkelijken of is het doel de totale controle over alles wat leeft?

Het is geen optie om ons hoofd in het zand te steken en onszelf in slaap te sussen dat het allemaal wel meevalt. In dat geval geeft u uzelf minder bewegingsvrijheid dan een gedetineerde. Immers, de gedetineerde staat onder wettelijke bescherming maar u niet. Is dat de prijs die u gaat betalen u straks wel waard?