Security.nl, 9 januari 2016: ‘Privacy in 2016: van wetgeving tot bewustzijn’

“Privacy, en het gebrek eraan, was een onderwerp dat vorig jaar bijna dagelijks in het nieuws kwam en gezien de resultaten van de poll verwachten de lezers van Security.NL dat privacy ook in 2016 weer veelvuldig de actualiteit zal beheersen.

Aanleiding voor Security.NL om drie organisaties die zich inzetten voor privacy, zowel buiten als op het internet, te vragen welke zaken dit jaar het nieuws zullen beheersen. Daarnaast zullen Bits of Freedom, Privacy Barometer en Stichting Privacy First laten weten waar ze zich op gaan richten en wat je dit jaar absoluut moet doen op het gebied van privacy.

Wetgeving

Alle drie de organisaties zien vooral voor de wetgever een belangrijke rol weggelegd als het om privacy gaat. “Komend jaar zal er vanuit de politiek al voorgesorteerd worden voor de verkiezingen in maart 2017. Het wetsvoorstel voor inbraakbevoegdheid voor de politie is net naar de Tweede Kamer gestuurd, maar het is maar de vraag of het kabinet het met andere gevoelige wetsvoorstellen nog aandurft. Zo is het uitbreiden van bevoegdheden voor de AIVD en MIVD zeer controversieel en dat wetsvoorstel staat ook niet genoemd op de lijst voor de komende maanden”, zegt Reinout Barth van Privacy Barometer.

Daphne van der Kroft van Bits of Freedom stelt dat er de komende maanden in verschillende Europese landen voorstellen zullen verschijnen om massasurveillance door geheime diensten mogelijk te maken. “In Nederland gebeurt dat in de vernieuwing van de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten. Het wordt spannend of ook onschuldige burgers daar de dupe van zullen worden”, zo laat ze weten. Vincent Böhre van Privacy First kijkt onder andere naar de rol van privacy bij lokale overheden. “Met name de gemeenten zullen nadat de eerste stofwolken van de decentralisaties zijn neergedaald nog eens goed moeten nadenken hoe ze duurzaam met persoonsgegevens kunnen omgaan.”

Meldplicht Datalekken

Ook verwachten alle drie de organisaties het nodige van de Europese privacywetgeving en de Meldplicht Datalekken die sinds 1 januari van kracht is. “Bedrijven en overheden zullen een tandje bij moeten zetten om aan de nieuwe regels te voldoen nu deze definitief zijn. De Wet Meldplicht Datalekken was een aardig voorproefje van wat komen gaat, bij veel organisaties bleek dat toch wel een big issue”, merkt Böhre op. In Nederland kan de Autoriteit Persoonsgegevens bij datalekken boetes van 820.000 euro uitdelen. Iets dat zeker impact zal hebben, aldus Van der Kroft. “Dat gaat betekenen dat bedrijven nu veel meer geneigd zullen zijn zich netter aan de wet te houden.”

Bits of Freedom en Privacy First noemen ook het nieuwe privacy-akkoord dat tussen de Verenigde Staten en Europa moet worden gesloten, aangezien de Safe Harbour-overeenkomst vorig jaar ongeldig werd verklaard. “Tot nog toe zijn dat heel moeilijke onderhandelingen. We zijn benieuwd wat daaruit komt!”, laat Van der Kroft weten.

Volgens Barth zijn er daarnaast nog twee aandachtsgebieden die wat onder de radar zitten. Het gaat om de ontwikkelingen op het nieuwe eID-systeem als opvolger van DigiD. “Kunnen we straks nog anoniem het internet op of zullen we bij elke webshop of website ons moeten identificeren met het eID?”, vraagt hij zich af. Een ander punt zijn de leerlinggegevens die door uitgevers worden verzameld. “Sander Dekker [staatssecretaris van Onderwijs – red.] doet er luchtig over, maar dat uitgevers het gehele studiegedrag inclusief resultaten op BSN-nummer kunnen volgen is een flinke privacyschending, want zijn die gegevens voor de uitgever wel noodzakelijk? De visie van Dekker kan nog een flink debat in Tweede Kamer of bij ouders opleveren”, verwacht Barth.

Speerpunten

Dat privacy op steeds meer plekken een rol speelt blijkt wel uit de verschillende punten waar de privacyorganisaties zich dit jaar mee gaan bezighouden. Bits of Freedom richt zich op verschillende wetsvoorstellen. “Het hackvoorstel moet van tafel. Als de politie wil kunnen hacken, heeft zij belang bij kwetsbaarheden in systemen. Daarmee wordt de internetter dus uiteindelijk alleen maar onveiliger. Dat willen we voorkomen”, zegt Van der Kroft. Ook wil de privacyvoorvechter het nieuwe voorstel voor de Bewaarplicht stoppen en dat het ongericht aftappen van de kabel door de geheime diensten uit het nieuwe voorstel voor de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten wordt gehaald.

Bij Privacy First staan andere onderwerpen op de agenda. De stichting gaat zich richten op anonimiteit in de openbare ruimte, zoals cameratoezicht, ANPR (automatisch kentekenherkenning) en kentekenparkeren, Big Data en profiling, medische privacy en ‘slimme’ energiemeters. Verder verwacht Privacy First verschillende rechtszaken voort te zetten, waaronder ‘Burgers tegen Plasterk’, en nieuwe rechtszaken te starten, mogelijk tegen Facebook en ANPR.

Privacytips

Als het om privacybescherming gaat ligt de bal niet alleen bij privacyorganisaties. Er is genoeg dat burgers en internetgebruikers kunnen doen. Van der Kroft wijst daarbij naar de toolbox van Bits of Freedom, die verschillende privacytools bevat. Böhre van Privacy First combineert bewustzijn en techniek. “Behandel privacy net als je auto of tandarts en neem periodiek de tijd om na te gaan of je instellingen, programma’s etc. nog op orde zijn en doen wat jij wilt”, adviseert hij. Ook raadt hij aan om advertenties en trackingcookies te blokkeren en privacyorganisaties te steunen.

Privacy Barometer zet vooral in op bewustzijn. “De belangrijkste tip die we zouden willen meegeven is: probeer jezelf en je omgeving bewust te maken over al de persoonsgegevens die je deelt en met wie. We geven sommige bedrijven ongekend veel macht door in hun fuik te zwemmen en hen onze diepste geheimen toe te vertrouwen. Wil je Facebook en Whatsapp zo machtig maken dat het steeds moeilijker wordt zonder hen je leven te kunnen leiden?”, stelt Barth de vraag. “Laat grote internetbedrijven niet de baas over ons worden. Maak mensen bewust over persoonsgegevens, zoek alternatieven en promoot de mooiste daarvan in je eigen omgeving.””

Bron: https://www.security.nl/posting/457026/Privacy+in+2016%3A+van+wetgeving+tot+bewustzijn, 9 januari 2016.