Volkskrant.nl, 11 maart 2015: ‘Rechter zet streep door bewaarplicht voor providers’

“Het is over en uit met de bewaarplicht. Privégegevens over internet- en telefoniegebruik hoeven niet langer te worden opgeslagen door telecombedrijven en internetproviders. De rechter in Den Haag heeft dat vandaag bepaald.

De wet die het massaal verzamelen en opslaan van gegevens over internet- en telefoongebruik (zogenoemde metadata) van burgers in Nederland verplicht, moet buiten werking worden gesteld, zo blijkt uit het vonnis. De uitspraak is een streep door de rekening van politie en justitie, die de wet gebruikten bij opsporing van zware criminaliteit.

Het ministerie van Veiligheid en Justitie zegt de uitspraak te betreuren en zich nog te beraden op een eventueel hoger beroep. Het ministerie is bezorgd over het effect van het schrappen van de bewaarplicht op de aanpak van de criminaliteit.

De grootste telecomprovider KPN heeft vandaag in een persbericht laten weten per direct te stoppen met het opslaan van gegevens. Dat geldt ook voor dochterbedrijven XS4ALL en Telfort. Ook internetprovider Tweak schrijft op de eigen website direct te stoppen met het opslaan van gegevens.

Opsporingsdiensten

De wet schrijft voor dat providers en telecombedrijven belgegevens een jaar moeten opslaan. (…) De wet is omstreden. Vorig jaar bepaalde het Europese Hof van Justitie al dat het opslaan van communicatiegegevens van iedereen – zonder concrete verdenking – een zware aantasting van de privacy is en niet is toegestaan. Maar dat oordeel had betrekking op de Europese Detentierichtlijn en betekent niet automatisch dat de Nederlandse Wet Bewaarplicht Telecommunicatie, waarin de bewaarplicht is vastgesteld, niet rechtsgeldig is.

Maar de rechter hekelt het feit dat er geen waarborgen zijn die ervoor zorgen dat de bewaarplicht daadwerkelijk alleen wordt gebruikt voor de bestrijding van ernstige criminaliteit. Er zou een onafhankelijke partij moeten zijn die dat toetst. De overheid voert aan dat dat het Openbaar Ministerie (OM) is. Maar de rechter vindt het OM niet onafhankelijk.

En dus moet de wet van tafel. Dat kan ‘ingrijpende gevolgen hebben voor de opsporing en vervolging van strafbare feiten’, zo beseft de rechtbank. Maar de mogelijke schending van privacy weegt hier zwaarder.

Privacyvoorvechters

De zaak was aangespannen door onder meer de Nederlandse Vereniging van Journalisten, de Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten en privacyvoorvechter Privacy First. Zij eisten in een kort geding dat de wet buiten werking zou worden gesteld omdat het bewaren van gegevens volgens hen een onevenredige inbreuk op de privacy inhoudt.

‘Het belang van privacy weegt terecht zwaarder’, reageert een van hun advocaten tegenover het ANP op het vonnis. ‘De rechter heeft een einde gemaakt aan het verplicht bewaren van communicatiegegevens van iedereen, inclusief niet-verdachte burgers. Het oordeel van de rechter is in lijn met adviezen van het College Bescherming Persoonsgegevens en de Raad van State.’

Het ministerie van Veiligheid en Justitie laat weten dat er naar aanleiding van de uitspraak van het Europees hof van vorig jaar een wetsvoorstel is ingediend waarin de Wet Bewaarplicht wordt aangepast. Het vonnis van de rechtbank zal daarin mee worden genomen. (…)”

Bron: http://www.volkskrant.nl/tech/rechter-surf-en-belgedrag-hoeft-niet-meer-bewaard~a3896653/, 11 maart 2015.