Kritisch commentaar Privacy First bij consultatie UBO-register

Begin 2021 maakte Privacy First met Boekx Advocaten een rechtszaak tegen de Staat over het nieuwe UBO-register aanhangig. Onder de wetgeving waarop het UBO-register is gebaseerd moesten alle 1,5 miljoen rechtspersonen die in het Handelsregister zijn ingeschreven allerlei privacygevoelige informatie over hun UBO’s (‘uiteindelijk belanghebbenden’) openbaar maken. Dit betrof miljoenen bestuurders, aandeelhouders en hoge leidinggevenden van alle Nederlandse bedrijven, stichtingen, verenigingen, kerken etc. Privacy Firste achtte dit een massale privacyschending met grote persoonlijke veiligheidsrisico’s. Privacy First verzocht daarom de rechter om het UBO-register onrechtmatig te verklaren. Veel informatie in het UBO-register zou immers openbaar toegankelijk zijn. Privacy First achtte dit volstrekt disproportioneel en in strijd met Europees privacyrecht. De rechtbank Den Haag oordeelde vervolgens dat inderdaad kon worden getwijfeld aan de rechtsgeldigheid van de Europese witwasrichtlijnen waarop het UBO-register gebaseerd was. In hoger beroep benadrukte het Hof Den Haag bovendien dat een UBO die voor zijn veiligheid vreest deze persoonsgegevens voor het algemene publiek kon afschermen. In een vergelijkbare Luxemburgse, door Privacy First gesteunde zaak oordeelde het EU Hof in november 2022 vervolgens dat de openbare toegankelijkheid van alle UBO-registers in de Europese Unie in strijd is met Europees privacyrecht.

Sindsdien is het Nederlandse UBO-register niet meer openbaar toegankelijk. Dit echter tot ongenoegen van sommigen in het maatschappelijk krachtenveld, dus is Privacy First alle ontwikkelingen rondom het UBO-register kritisch blijven volgen. In dit verband was er onlangs een internetconsultatie over een concept-wetsvoorstel met nieuwe regels inzake de toegankelijkheid van het UBO-register. Privacy First heeft die gelegenheid benut om een uitgebreid commentaar op het concept-wetsvoorstel en enkele verwante onderwerpen in te dienen. In ons commentaar komen de volgende thema’s aan de orde:

• Alleen inzage voor Wwft-plichtige ondernemingen die onder integriteitstoezicht staan en bij wie de gegevensbeschermingsmaatregelen op orde zijn.
• Zorgvuldige regeling inzake eventuele toegang op grond van ‘legitiem belang’.
• Maatregelen tegen misbruik van UBO-gegevens.
• Maatregelen tegen schadelijke gevolgen voor non-profit organisaties (NGO’s).
• Correctie van onjuiste implementatie van Europese regels inzake bedreigde UBO’s.
• Correctie van de bewaartermijn.

De volledige consultatiebijdrage van Privacy First vindt u HIER (pdf).

Indien nodig zal Privacy First in de toekomst weer naar de rechter stappen zodra door het UBO-register opnieuw een massale privacyschending dreigt.