NRC Handelsblad, 3 januari 2015, ‘Het mag als het van u mag’

“Na de nodige opstartproblemen voldoet de nieuwe Bonuskaart aan de privacywetgeving. Maar er zitten nog genoeg haken en ogen aan.

Koop je vaak bevroren frikadellen? Dan heb je waarschijnlijk een laag inkomen. Een netje sinaasappelen? Dat wijst op een tweepersoons huishouden. En drink je koffiemelk? Dikke kans dat je gepensioneerd bent. Deze verbanden zijn eenvoudig vast te stellen op basis van CBS-cijfers.

Het meten van aankoopgedrag levert nog veel meer data op. Bij Albert Heijn sleutelt een team analisten continu aan de benodigde algoritmes hiervoor. Die complexe rekenmodellen worden op de aankoopgegevens van de klant losgelaten om zo tot de persoonlijke aanbiedingen te komen.

Het waren deze persoonlijke aanbiedingen die al in 1998 de wrevel van het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) opwekten. Een ,,zorgwekkende ontwikkeling” noemde de privacywaakhond destijds de invoering van de allereerste Bonuskaart. Het CBP viel vooral over de beperkte keuzevrijheid voor de klant. Die moest zich persoonlijk registreren om korting te krijgen. Om tegemoet te komen aan de kritiek introduceerde de Albert Heijn de anonieme Bonuskaart.

De introductie van de nieuwe Bonuskaart in 2013 leek in alles een herhaling van zetten. Ditmaal vroeg de supermarkt niet expliciet genoeg toestemming van haar klanten om de gegevens te mogen gebruiken voor data-analyse. En paar maanden en een nieuw privacybeleid later voerde de Albert Heijn de gepersonaliseerde kaart alsnog in. Daarmee was de Bonuskaart ‘CBP-proof’.
(…)
Een jaar na de invoering van de nieuwe kaart lijkt nog niet iedereen overtuigd. Vincent Böhre van Privacy First: ,,Albert Heijn dwingt mensen feitelijk om de Bonuskaart te registreren. Doe je dat niet, dan maak je geen aanspraak op extra korting op persoonlijke aanbiedingen. Hiermee discrimineert Albert Heijn tussen klanten die wel en geen waarde hechten aan hun privacy.”
(…)
Voorzitter Jacob Kohnstamm van het CBP signaleert een keerzijde aan het massale gebruik van big data in de marketing. In een recente toespraak waarschuwde hij voor sturende computersystemen die voor de klant gaan denken. Kohnstamm maant tot voorzichtigheid: ,,Volledige individuele ontplooiing en ontwikkeling is een illusie als op basis van mijn profiel veel keuzes al vóór mij worden gemaakt in plaats van door mij.””

Bron: NRC Handelsblad, zaterdag 3 januari 2015, Economie, p. 30. Tevens deels gepubliceerd op http://www.nrcq.nl/2015/01/03/waarom-albert-heijn-met-de-bonuskaart-vijftien-jaar-achterloopt.